Ilık Karışım Asfalt
Ilık karışım asfalt, sıcak karışım asfalta göre daha düşük sıcaklıklarda hazırlanan ve düşük sıcaklıklarda serilip sıkıştırılabilen, performansı sıcak karışım asfalta eşdeğer olan bir asfalt karışımıdır.
Sıcak karışım asfalt bağlayıcı tipine bağlı olarak genellikle 150- 180 °C sıcaklık aralığında üretilirken, ılık karışım asfalt 100- 150 °C sıcaklık aralığında üretilebilmektedir. 70- 100°C sıcaklık aralığında üretilebilen asfalt karışımları ise yarı ılık asfalt olarak tanımlanmaktadır.
Sıcaklık aralığına göre asfalt üretim tekniklerinin sınıflandırılması
Ilık karışım asfalt üretim ve uygulamasında enerji tüketimi ve gaz emisyonları daha düşük olduğundan günümüzde sürdürülebilir bir asfalt tekniği olarak tanınmaktadır.
Düşük sıcaklıkta agreganın bitümlü bağlayıcı ile tamamen kaplanmasını ve karışımın sıkıştırılabilirliğini sağlamak için bağlayıcının viskozitesini düşürmek için değişik teknikler kullanılmaktadır.
En yaygın olarak kullanılan teknikler:
Organik katkılar
Yaklaşık 90°C üzerindeki bir sıcaklıkta bağlayıcının (bitümün) viskozitesini düşürmek için değişik organik katkılar kullanılmaktadır. Genellikle vaks veya yağ amidlerini içeren organik katkılar karışıma veya bitüme ilave edilmektedir. Organik katkılarla karışım sıcaklığı tipik olarak 20-40°C arasında azaltılabilmektedir. Bu katkılar aynı zamanda asfaltın kalıcı deformasyona karşı direncini de artırabilmektedir.
Kimyasal katkılar
Yüzey aktif maddeler olan kimyasal katkılar bitümün viskozitesini değiştirmeden agregalarla bitüm ara yüzündeki sürtünme kuvvetlerini azaltmaktadırlar. Kimyasal katkılar asfaltın karıştırma ve uygulama sıcaklığını yaklaşık 20- 40°C azaltabilmektedirler.
Köpüklendirme teknikleri
Bitümün viskozitesini azaltmak için değişik köpüklendirme teknikleri uygulanmaktadır. Su ile köpüklendirilen sıcak bitümde su buharlaşırken, bitüm hacmi artmakta ve kısa süreli viskozite azalması meydana gelmektedir. Düşük sıcaklıkta ısıtılan agregalar köpük bitüm ile kaplanmaktadır.
Bitümün köpüklendirilmesinde genellikle su ile doğrudan köpüklendirme ve katkılarla köpüklendirme teknikleri uygulanmaktadır.
Doğrudan köpüklendirme metodunda püskürtücü vasıtasıyla sıcak bitüme az miktarda su kontrollü olarak enjekte edilmekte ve hacmi geçici olarak artan köpük haldeki bitüm düşük sıcaklıkta agrega tanelerini kaplamaktadır. Bitüm içinde kalan buhar, sıkıştırma sırasında viskoziteyi azaltmakta ve sıkıştırmayı kolaylaştırmaktadır. Bu teknikle asfalt karışımının sıcaklığı yaklaşık 20 - 40 °C azalmaktadır.
Ilık karışım asfalt teknolojisinde WAM- Foam ® ve, LEA ® - Düşük enerji asfalt gibi patentli mekanik köpüklendirme sistemleri mevcuttur.
Üretimdeki faydaları
Ilık karışım asfalt tekniğinde sağlanan enerji tasarrufu ve emisyon azalımının yanı sıra, d üşük üretim sıcaklığı nedeniyle üretim esnasında kullanılan bitümlü bağlayıcı daha az yaşlandığından karışım daha yüksek performansa sahiptir. Sıcak karışım asfalta göre plent donanımında daha az termal yorulma oluşmaktadır. Ilık karışım asfalt tekniği asfaltın geri kazanımına uyumlu bir prosestir.
Uygulama işlemlerindeki faydaları
Ilık karışım asfaltın işlenebilirliği daha yüksek olduğundan daha kolay sıkıştırılabilir. Düşük sıcaklıklarda sıkıştırılabilen ılık karışım asfaltın taşıma, serme ve sıkıştırma süreleri daha uzundur. Soğuk havalarda asfalt serim ve sıkıştırılmasına imkan vermektedir. Ilık karışım asfalt normal hava sıcaklığında daha çabuk soğuduğundan kaplama daha kısa sürede trafiğe açılabilmektedir.
Sağlık, güvenlik ve çevre açısından faydaları
Ilık karışım asfaltın düşük üretim sıcaklığı nedeniyle daha az yakıt gerektiğinden asfalt plentinin emisyonu daha düşük olmaktadır. Sağlanan yakıt tasarrufu ve emisyonlardaki azalma yakıt tipine, hava şartlarına ve uygulanan ılık karışım asfalt tekniğine göre değişmektedir.
Üretim ve serim sıcaklıklarının azalması duman ve koku emisyonlarının en düşük seviyelere inmesini sağlamakta ve asfalt işçileri için daha iyi bir çalışma ortamı yaratmaktadır.. Bir kural olarak, sıcaklığın her 12 °C düşmesi duman emisyonunu %50 oranında azaltmaktadır.
Asfalt endüstrisinin ılık karışım asfalt tekniğini teşvik etmesinin en önemli nedeni sağlanan enerji tasarrufu ve emisyonlardaki azalmadır.
